Polska Wiki
Advertisement


Polska, Rzeczpospolita Polska – tysiącletnie państwo słowiańskie w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającej części w dorzeczu Wisły i Odry. Od północy Polska graniczy z Rosją (z jej obwodem kaliningradzkim) i Litwą, od wschodu z Białorusią i Ukrainą, od południa ze Słowacją i Czechami, od zachodu z Niemcami. Większość północnej granicy Polski wyznacza wybrzeże Morza Bałtyckiego. Polska Wyłączna Strefa Ekonomiczna na Bałtyku graniczy ze strefami Danii i Szwecji. Granice z Ukrainą, Białorusią i Rosją stanowią równocześnie granicę zewnętrzną Unii Europejskiej i strefy Schengen.

Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 696 km², co daje jej 69. miejsce na świecie i 9. w Europie. Zamieszkana przez 38 179 800 ludzi (marzec 2021), zajmuje pod względem liczby ludności 38. miejsce na świecie, a 5. w Unii Europejskiej. Polska podzielona jest na 16 województw. Jej największym miastem i jednocześnie stolicą jest Warszawa. Inne metropolie to Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań, Gdańsk, Szczecin. Największą polską aglomeracją policentryczną jest konurbacja górnośląska. Polska jest krajem jednolitym etnicznie – 97% ludności deklaruje narodowość polską.

Polska jest członkiem Unii Europejskiej (od 2004) i NATO (od 1997).

Historia[]

Zobacz osobny artykuł: Historia Polski

Geografia[]

Mapa Polski

Powierzchnia Polski wynosi 312 685 km2 (9. miejsce w Europie), a zamieszkuje ją 38,3 mln osób (stan na 2019 rok), co czyni ją ósmym najludniejszym państwem Europy.

Skrajne punkty Polski:

  • na północy miejscowość Jastrzębia Góra koło Władysławowa
  • na południu szczyt Opołonek w Bieszczadach
  • na wschodzie kolano Bugu w Zosinie koło Hrubieszowa
  • na zachodzie kolano Odry w Osinowie Dolnym koło Cedyni

Najwyżej położonym punktem Polski jest szczyt Rysy w Tatrach (2499 m n.p.m.), najniższym natomiast depresja na Żuławach Wiślanych w miejscowości Raczki Elbląskie koło Elbląga (1,8 m p.p.m.).

Najdłuższe rzeki Polski to: Wisła (1047 km), Odra (854 km, w tym 742 km w granicach Polski), Warta (808 km), Bug (772 km, w tym 587 km w granicach Polski), Narew (484 km, w tym 448 km w granicach Polski), San (458 km, w tym 457 km w granicach Polski), Noteć (391 km) i Pilica (319 km).

Polska leży na obszarze zlewisk trzech mórz: Bałtyckiego, Czarnego i Północnego. Większa część kraju leży w dorzeczach Wisły i Odry, pozostałe części leżą również w dorzeczach Dniestru, Dunaju, Łaby i Niemna.

Największymi powierzchniowo jeziorami Polski są: Śniardwy (113,4 km2), Mamry (102,8 km2), Łebsko (71,4 km2), Dąbie (54,1 km2), Miedwie (35,3 km2), Jeziorak (32,2 km2), Niegocin (26 km2), Gardno (24,7 km2), Jamno (22,4 km2) i Wigry (21,2 km2). Najgłębszymi są z kolei: Hańcza (106,2 m), Drawsko (82,2 m), Wielki Staw Polski (80,3 m), Czarny Staw pod Rysami (77 m), Wigry (74,2 m), Wdzydze (69,5 m), Wuksniki (67,3 m), Babięty Wielkie (65,2 m), Morzycko (60,7 m) i Piłakno (56,6 m). Większość jezior w Polsce to jeziora polodowcowe, występują one głównie na północy kraju, najwięcej z nich leży na Pojezierzu Mazurskim i Pojezierzu Pomorskim.

Polska to kraj, w którym przeważają niziny, zajmujące około 75% powierzchni, występujące w północnej, centralnej i południowo-zachodniej jego części. Średnia wysokość bezwzględna terenu wynosi 173 m n.p.m. Ukształtowanie powierzchni ma układ pasowy. W Polsce wyróżnia się sześć pasów ukształtowania terenu, są to kolejno (wymieniając od północy): pobrzeża, pojezierza, niziny środkowopolskie, wyżyny, kotliny i góry. Wysokości bezwzględne skokowo wzrastają w kierunku południowym.

Linia brzegowa Polski liczy 775 km i bardziej urozmaicona jest na jej wschodnich i zachodnich końcach. Na wschodzie Mierzeja Wiślana oddziela pełne morze od Zalewu Wiślanego, a Mierzeja Helska od Zatoki Puckiej (części Zatoki Gdańskiej). Na zachodzie z kolei wyspy Wolin i Uznam wraz z grupą mniejszych wysp oraz poprzez cieśniny: Świnę i Dziwną łączą je z Zalewem Szczecińskim. Na środkowym odcinku wybrzeża spotkać można jeziora przybrzeżne, takie jak: Łebsko, Gardno, Sarbsko czy Jamno.

Podział administracyjny[]

Osobny artykuł: Podział administracyjny Polski

Polska pod względem administracyjnym podzielona jest na 16 województw, które z kolei dzielą się na 380 powiat, a te na 2479 gmin. Wszystkie miasta wojewódzkie są miastami na prawach powiatów oraz liczą ponad 100 tys. mieszkańców. W dwóch województwach siedziby wojewody i sejmiku wojewódzkiego są rozdzielone. Trzy województwa wzięły nazwę od nazw swoich stolic, pozostałe trzynaście od nazw krain historycznych.

Alfabetyczna lista województw (w nawiasie podano ich siedziby):

Polityka[]

Osobny artykuł: Polityka Polski

Polska jest parlamentarną republiką, demokratyczne państwo unitarne.

Flaga Polski Podział administracyjny Polski (Pokaż ten szablon)
Flaga Województwa Dolnośląskiego DolnośląskieFlaga Województwa Kujawsko-Pomorskiego Kujawsko-PomorskieFlaga Województwa Lubelskiego LubelskieFlaga Województwa Lubuskiego LubuskieFlaga Województwa Łódzkiego ŁódzkieFlaga Województwa Małopolskiego MałopolskieFlaga Województwa Mazowieckiego MazowieckieFlaga Województwa Opolskiego OpolskieFlaga Województwa Podkarpackiego PodkarpackieFlaga Województwa Podlaskiego PodlaskieFlaga Województwa Pomorskiego PomorskieFlaga Województwa Śląskiego ŚląskieFlaga Województwa Świętokrzyskiego ŚwiętokrzyskieFlaga Województwa Warmińsko-Mazurskiego Warmińsko-MazurskieFlaga Województwa Wielkopolskiego WielkopolskieFlaga Województwa Zachodniopomorskiego Zachodniopomorskie
Państwa Europy (Pokaż szablon)
Flaga Europy Unia Europejska
AustriaBelgiaBułgariaChorwacjaCyprCzechyDaniaEstoniaFinlandiaFrancjaGrecjaHiszpaniaHolandiaIrlandiaLitwaLuksemburgŁotwaMaltaNiemcyPolskaPortugaliaRumuniaSłowacjaSłoweniaSzwecjaWęgryWłochy
Inne państwa
AdygejaAlbaniaAndoraArmeniaBaszkortostanBiałoruśBośnia i HercegowinaCzarnogóraCzeczeniaCzuwaszjaDagestanGruzjaIngriaInguszetiaIslandiaKabardo-BałkariaKałmucjaKaraczajo-CzerkiesjaKareliaKazachstanKomiKubańLiechtensteinMacedoniaMari ElMołdawiaMonakoMordowiaNorwegiaOsetia PółnocnaRepublika DońskaSan MarinoSerbiaSzwajcariaTatarstanUdmurcjaUkrainaWatykanWepsjaWielka BrytaniaWyspy Owcze
Advertisement